इयत्ता चौथी प.अ.१ स्वाध्याय ९.

 

९.हवा

• सांगा पाहू

या चित्रात कोणती कामे चालली आहेत?

उत्तर - १) एक मनुष्य हवेच्या पंपाने सायकलीत 

हवा भरत आहे.

२) एक मुलगी तोंडाने फुग्यात हवा भरत आहे.

३) एक मनुष्य कारच्या चाकात यंत्राच्या मदतीने हवा भरत आहे.

-------------------------------------------

 स्वाध्याय 

अ) इंजेक्शनच्या सिरिंजमध्ये औषध घेण्यापूर्वी सिरिंजची दांडी आधी आत दाबतात ते कशासाठी?

 उत्तर - इंजेक्शनच्या सिरिंजमध्ये  हवेचा दाब असतो. म्हणून इंजेक्शनच्या सिरिंजमध्ये औषध देण्यापूर्वी सिरिंजची दांडी आधी आत दाबतात.

-------------------------------------------

 आ) जरा डोके चालवा.

१) रोजच्या वापरातल्या कोणत्या वस्तूंमध्ये हवा दाबून भरलेली असते.

 उत्तर - सायकल, मोटरसायकलच्या ट्यूब मध्ये हवा दाबून भरलेली असते. तसेच सिलेंडर मध्ये जो गॅस असतो तो गॅस म्हणजे हवाच होय.

-------------------------------------------

२) लाकूड किंवा कोळसा जळताना हवेत काय मिसळताना दिसते ?

उत्तर - लाकूड किंवा कोळसा जळताना कार्बन डायऑक्साइड व नायट्रोजन वायू हवेत मिसळताना दिसतो. जो धूर निघतो त्यात हे वायू असतात.

-------------------------------------------

३) पाणी उकळत असताना हवेत काय मिसळते?

उत्तर - पाणी उकळत असताना हवेत पाण्याची वाफ मिसळते.

-------------------------------------------

इ ) रिकाम्या जागी योग्य शब्द भरा.

१) पृथ्वीपासून जवळ जवळ ५० कि.मी. अंतरापर्यंत हवा पसरली आहे.

२) पृथ्वीपासून उंचावरची हवा पृथ्वीलगतच्या हवेपेक्षा विरळ असते.

३) सर्व हवेचे पाच भाग केल्यास त्यातील एक भाग ऑक्सिजन असतो.

४) रिकाम्या भांड्यातही हवा असते.

५) हवेचे पृथ्वी जवळचे थर वरच्या थरांपेक्षा अधिक भार पेलतात.

--------------------------------------------